Bitcoin: Sự hỗn loạn giảm hệ thống và thảo luận vĩ mô về sinh thể

Cơ chế bằng chứng công việc (PoW) được Satoshi Nakamoto phát minh đã lần đầu tiên giải quyết một cách triệt để một vấn đề nhận thức chung lâu dài gây khó khăn cho nhân loại - Đứt gãy Byzantine.

Vấn đề này có thể được mô tả như sau: một nhóm các tướng lĩnh đến từ các nền tảng, mục tiêu và lập trường khác nhau, chỉ có thể tấn công thành công nếu có hơn hai phần ba các tướng cùng tấn công vào cùng một thời điểm. Nếu không, tất cả mọi người đều sẽ thất bại. Chìa khóa ở đây là làm thế nào để tổ chức một cuộc tấn công hiệu quả hoặc đạt được sự nhận thức chung hiệu quả trong trường hợp một số tướng có thể phản bội hoặc không đáng tin cậy?

Từ góc độ trừu tượng, vấn đề này thực sự khám phá cách làm thế nào để trong trạng thái hỗn loạn và không trật tự, thông qua một cơ chế nào đó, các bên có thể đạt được sự đồng thuận và tạo ra trật tự. Nói cách khác, đó là làm thế nào để đạt được nhận thức chung.

Từ góc độ nguyên lý nhiệt động lực học, quá trình này tương đương với việc tạo ra trật tự từ sự hỗn loạn, là một quá trình giảm entropy. Tăng entropy có nghĩa là tiến tới sự hỗn loạn, trong khi giảm entropy thì đại diện cho việc tiến tới trật tự.

Cơ chế PoW khuyến khích sự cạnh tranh về sức mạnh tính toán bằng cách phát thưởng cho thợ đào để giải quyết một giá trị băm cụ thể, nhằm đạt được sự đồng thuận. Phương pháp này giải quyết vấn đề làm thế nào một nhóm các nút hỗn loạn không có trật tự có thể đạt được nhận thức chung, tức là giải pháp cho vấn đề Đứt gãy Byzantine. Do đó, cơ chế đồng thuận của mạng blockchain Bitcoin cũng được gọi là đồng thuận chịu lỗi Byzantine.

PoW tạo ra một hệ thống giảm entropy liên tục phát triển và mở rộng. Đáng chú ý là, trong vũ trụ, hầu hết mọi thứ đều có xu hướng tăng entropy, cuối cùng dẫn đến sự tĩnh lặng nhiệt. Nhưng sự sống là một ngoại lệ, nó hình thành trật tự thông qua việc tiêu hóa entropy âm, cuối cùng đạt được sự giảm entropy.

Từ góc độ này, hệ thống Bitcoin về cơ bản là một sinh thể, một sinh thể đang phát triển liên tục. Sinh thể này hấp thụ sức mạnh tính toán toàn cầu thông qua một cơ chế nhận thức chung cơ học để tiếp tục phát triển.

Có thể nói, Bitcoin (BTC) chỉ là một biểu tượng thưởng thúc đẩy sự phát triển của sinh thể Bitcoin này. Ban đầu, nó thậm chí có thể được thay thế bằng các biểu tượng khác, nhưng BTC không đồng nghĩa với toàn bộ sinh thể của hệ thống Bitcoin.

Nói cách khác, BTC là một cơ chế thưởng bên trong hệ thống Bitcoin, nhưng không thể đại diện cho toàn bộ hệ thống Bitcoin. Bitcoin là một sinh thể sống, nó có thể sử dụng năng lượng sống của mình để phục vụ cho những thứ bên ngoài Bitcoin. Sinh thể Bitcoin vừa có tính độc lập, vừa có tính xã hội, giống như một sinh thể độc lập sẽ hợp tác với các sinh thể khác trong xã hội, từ đó phát huy giá trị lớn hơn.

Trong quá khứ, nhiều người coi BTC đồng nghĩa với mạng lưới Bitcoin, cho rằng BTC chính là toàn bộ mạng lưới Bitcoin, điều này phản ánh sự hạn chế trong nhận thức.

Sau 16 năm phát triển, Bitcoin vẫn đang không ngừng mở rộng, trong khi hầu hết các dự án blockchain giả danh mô phỏng Bitcoin cơ bản đã hoặc đang đi đến suy thoái. Sau khi Ethereum chuyển sang Proof of Stake (PoS), nó đã từ bỏ hệ thống tiến hóa thúc đẩy sự phát triển liên tục bằng cách hấp thụ sức mạnh tính toán toàn cầu, mà thay vào đó dựa vào tỷ lệ staking ETH để tạo ra cơ chế nhận thức chung. Tổng số ETH và tỷ lệ staking đều có giới hạn, điều này cũng xác định giới hạn của nhận thức chung Ethereum, có thể là một nguyên nhân sâu xa dẫn đến việc Ethereum dần tụt lại phía sau Bitcoin.

Nhiều dấu hiệu buộc chúng ta phải quay trở lại suy nghĩ về chính Bitcoin: sinh thể này được điều khiển bởi nhận thức chung, làm thế nào để nó tiếp tục phát huy giá trị xã hội của mình trong xã hội nhân loại hoặc văn minh số? Làm thế nào để sinh thể Bitcoin này hòa nhập với xã hội loài người, từ đó giải phóng ra năng lượng sống lớn hơn?

Tôi cho rằng, đây có thể là hướng khám phá và khởi nghiệp có ý nghĩa hơn ở giai đoạn tiếp theo của lĩnh vực tiền điện tử.