Bây giờ là năm 2025, tiền điện tử đang trở thành chính thống. Đạo luật "GENIUS" đã chính thức được ký kết thành luật, chúng ta cuối cùng đã có một khuôn khổ quản lý rõ ràng cho stablecoin. Các tổ chức tài chính truyền thống đang dần chấp nhận tiền điện tử. Tiền điện tử đã chiến thắng!
Khi tiền điện tử vượt qua rào cản, xu hướng này có nghĩa là gì đối với các nhà đầu tư mạo hiểm sớm: Chúng tôi thấy các dự án liên quan đến tiền điện tử dần vượt qua các dự án gốc tiền điện tử. Các dự án "gốc tiền điện tử" đề cập đến các dự án được các chuyên gia tiền điện tử xây dựng cho lĩnh vực tiền điện tử; trong khi các dự án "liên quan đến tiền điện tử" đề cập đến việc ứng dụng công nghệ tiền điện tử từ các ngành công nghiệp chính khác. Đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến sự chuyển mình này trong suốt thời gian làm việc của mình, bài viết này hy vọng sẽ đi sâu vào khám phá những điểm khác biệt cốt lõi giữa việc xây dựng các dự án gốc tiền điện tử và các dự án liên quan đến tiền điện tử.
Xây dựng gốc cho tiền điện tử
Cho đến nay, các sản phẩm tiền điện tử thành công nhất gần như đều được thiết kế cho người dùng bản địa của tiền điện tử: Hyperliquid, Uniswap, Ethena, Aave, v.v. Giống như bất kỳ phong trào văn hóa ngách nào, công nghệ tiền điện tử vượt xa thời đại đến mức người dùng bình thường bên ngoài lĩnh vực tiền điện tử khó có thể "hiểu được tinh túy của nó", càng không thể trở thành những người dùng hoạt động hàng ngày nhiệt tình. Chỉ những người chơi bản địa tiền điện tử dày dạn kinh nghiệm trên chiến trường ngành nghề mới có đủ khả năng chịu đựng rủi ro, sẵn sàng dành thời gian thử nghiệm từng sản phẩm mới, sống sót qua các rủi ro như hacker tấn công, dự án bỏ trốn, v.v.
Quỹ đầu tư mạo hiểm truyền thống ở Silicon Valley từng từ chối đầu tư vào các dự án gốc tiền điện tử, vì họ cho rằng tổng thể thị trường hiệu quả quá nhỏ. Điều này không thể phủ nhận, khi đó lĩnh vực tiền điện tử thực sự đang ở giai đoạn rất sớm. Các ứng dụng trên chuỗi đếm trên đầu ngón tay, thuật ngữ DeFi chỉ ra đời vào tháng 10 năm 2018 trong một nhóm chat ở San Francisco. Nhưng bạn phải đặt cược niềm tin, cầu nguyện rằng có một đợt lợi nhuận vĩ mô đến, để giúp thị trường gốc tiền điện tử có sự bùng nổ về quy mô. Quả thật, với sự bùng nổ khai thác thanh khoản của mùa hè DeFi năm 2020 và chính sách lãi suất 0% trong năm 2021, thị trường gốc tiền điện tử đã có sự mở rộng theo cấp số nhân. Chỉ trong một khoảnh khắc, tất cả quỹ đầu tư mạo hiểm ở Silicon Valley đã đua nhau tham gia vào lĩnh vực tiền điện tử, họ liên tục hỏi tôi, cố gắng bù đắp cho khoảng trống nhận thức bốn năm mà họ đã bỏ lỡ.
Tính đến hiện tại, quy mô thị trường phục vụ tổng thể cho người dùng gốc tiền điện tử vẫn còn hạn chế so với thị trường phi tiền điện tử truyền thống. Tôi ước tính số lượng người dùng Twitter trong lĩnh vực tiền điện tử tối đa chỉ vài chục nghìn người. Do đó, nếu muốn đạt được doanh thu hàng năm tái diễn (ARR) ở mức chín con số (tương đương hàng trăm triệu đô la), doanh thu trung bình trên mỗi người dùng (ARPU) phải duy trì ở mức rất cao. Điều này dẫn đến kết luận quan trọng sau đây:
Dự án gốc mã hóa hoàn toàn được xây dựng cho các chuyên gia.
Mỗi sản phẩm gốc tiền mã hóa thành công đều tuân theo mô hình sử dụng của người dùng với phân bố quyền lực cực đoan. Tháng trước, 737 người dùng hàng đầu trên nền tảng OpenSea (chỉ chiếm 0.2%) đã đóng góp một nửa tổng khối lượng giao dịch; trong khi 196 người dùng hàng đầu trên nền tảng Polymarket (chỉ chiếm 0.06%) cũng hoàn thành 50% khối lượng giao dịch của nền tảng!
Là người sáng lập một dự án tiền điện tử, điều thực sự khiến bạn không ngủ được nên là cách giữ chân những người dùng cốt lõi hàng đầu, chứ không phải chỉ đơn thuần là theo đuổi sự gia tăng số lượng người dùng, điều này hoàn toàn trái ngược với quan điểm truyền thống của Silicon Valley về "số lượng người dùng hoạt động hàng ngày là tối thượng."
Giữ chân người dùng trong lĩnh vực tiền điện tử luôn là một thách thức. Người dùng hàng đầu thường chỉ quan tâm đến lợi nhuận và dễ bị thu hút bởi các cơ chế khuyến khích. Điều này khiến cho các đối thủ mới chỉ cần lôi kéo một vài người dùng cốt lõi, họ có thể dễ dàng xuất hiện và xâm chiếm thị phần của bạn, như cuộc cạnh tranh giữa Blur và OpenSea, cuộc chiến giữa Axiom và Photon, hay cuộc đua giữa LetsBonk và Pump.fun, v.v.
Nói ngắn gọn, so với Web2, các dự án tiền điện tử có tường thành nông hơn nhiều, thêm vào đó là tất cả mã nguồn mở, các dự án rất dễ bị phân nhánh, các dự án tiền điện tử bản địa thường chỉ tồn tại nhất thời, vòng đời hiếm khi vượt quá một chu kỳ thị trường, đôi khi thậm chí chỉ duy trì trong vài tháng. Những người sáng lập trở nên giàu có sau TGE thường lựa chọn "nằm phẳng" ẩn dật, và chuyển sang đầu tư thiên thần như một nghề phụ để nghỉ hưu.
Để giữ chân người dùng cốt lõi, cách duy nhất là liên tục thúc đẩy đổi mới sản phẩm và luôn đi trước một bước so với đối thủ cạnh tranh. Uniswap có thể đứng vững trong bảy năm cạnh tranh khốc liệt nhờ vào việc liên tục ra mắt các tính năng đột phá từ 0 đến 1, như tính năng thanh khoản tập trung V3, UniswapX, Unichain, và thiết kế móc V4, đều liên tục đáp ứng nhu cầu của người dùng cốt lõi. Điều này đặc biệt đáng khen ngợi, vì lĩnh vực sàn giao dịch phi tập trung mà nó khai thác được coi là một trong những lĩnh vực cạnh tranh khốc liệt nhất trong tất cả các thị trường đỏ.
Xây dựng liên quan đến tiền điện tử
Đã có rất nhiều nỗ lực ứng dụng công nghệ blockchain vào các thị trường thực tế rộng lớn hơn, chẳng hạn như quản lý chuỗi cung ứng hoặc thanh toán giữa các ngân hàng, nhưng đều thất bại do thời điểm chưa phù hợp. Các công ty trong danh sách Fortune 500 đã thử nghiệm công nghệ blockchain trong các phòng thí nghiệm đổi mới, nhưng không thực sự nghiêm túc đưa vào sản xuất quy mô lớn. Còn nhớ những câu nói phổ biến năm đó không? "Cần blockchain không cần Bitcoin", "công nghệ sổ cái phân tán" v.v.
Hiện tại, chúng ta thấy nhiều tổ chức truyền thống có thái độ hoàn toàn thay đổi đối với tiền điện tử. Các ngân hàng lớn và những doanh nghiệp khổng lồ lần lượt ra mắt đồng stablecoin của riêng họ, sự rõ ràng trong quản lý trong thời kỳ chính phủ Trump đã mở ra không gian chính sách cho sự chính thống hóa của tiền điện tử. Ngày nay, tiền điện tử không còn là một vùng hoang dã tài chính thiếu quy định.
Trong sự nghiệp của tôi, lần đầu tiên tôi bắt đầu thấy ngày càng nhiều dự án liên quan đến tiền điện tử thay vì các dự án gốc tiền điện tử. Điều này cũng có lý do chính đáng, vì trong vài năm tới, những trường hợp thành công lớn nhất rất có thể sẽ là các dự án liên quan đến tiền điện tử chứ không phải các dự án gốc tiền điện tử. Quy mô IPO đang mở rộng lên đến hàng chục tỷ đô la, trong khi quy mô TGE thường bị giới hạn trong hàng trăm triệu đến hàng tỷ đô la. Các ví dụ về dự án liên quan đến tiền điện tử bao gồm:
Công ty công nghệ tài chính sử dụng stablecoin để thanh toán xuyên biên giới
Công ty robot thu thập dữ liệu sử dụng DePIN để khuyến khích
Sử dụng zkTLS xác thực dữ liệu riêng tư của các công ty tiêu dùng
Quy luật chung ở đây là: Tiền điện tử chỉ là một đặc điểm, chứ không phải là sản phẩm chính nó.
Đối với những ngành nghề phụ thuộc nhiều vào công nghệ mã hóa, người dùng chuyên nghiệp vẫn rất quan trọng, nhưng xu hướng cực đoan của họ đã phần nào giảm bớt. Khi tiền điện tử chỉ tồn tại như một chức năng, chìa khóa thành công ít phụ thuộc vào công nghệ mã hóa mà nhiều hơn vào việc những người hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến mã hóa có hiểu biết sâu sắc hay không, có nắm rõ các yếu tố cốt lõi của ngành hay không. Ví dụ trong lĩnh vực công nghệ tài chính có thể thấy rõ điều này.
Trọng tâm của công nghệ tài chính nằm ở việc đạt được lợi ích kinh tế đơn vị tốt (chi phí thu hút người dùng / giá trị trọn đời của người dùng). Ngày nay, các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tài chính tiền điện tử mới nổi luôn phải đối mặt với nỗi sợ hãi, lo lắng rằng những gã khổng lồ công nghệ tài chính phi tiền điện tử lâu đời với cơ sở người dùng lớn hơn chỉ cần thêm tiền điện tử như một mô-đun chức năng sẽ dễ dàng nghiền nát họ, hoặc làm tăng chi phí thu hút khách hàng trong ngành khiến họ mất khả năng cạnh tranh. Khác với các dự án tiền điện tử thuần túy, những công ty khởi nghiệp này không thể duy trì hoạt động thông qua việc phát hành các mã thông báo được thị trường ưa chuộng.
Thật mỉa mai, lĩnh vực thanh toán tiền điện tử đã trở thành một con đường không ai quan tâm từ lâu, tôi đã nói như vậy trong bài phát biểu của mình tại hội nghị Permissionless năm 2023! Nhưng trước năm 2023 mới là thời kỳ vàng để thành lập các công ty công nghệ tài chính tiền điện tử, có thể chiếm ưu thế xây dựng mạng lưới phân phối. Giờ đây, với việc Stripe mua lại Bridge, các nhà sáng lập trong lĩnh vực gốc tiền điện tử đang chuyển từ DeFi sang lĩnh vực thanh toán, nhưng cuối cùng họ sẽ bị đánh bại bởi những nhân viên cũ của Revolut, những người đã quen thuộc với cách chơi công nghệ tài chính.
Khái niệm "liên quan đến tiền điện tử" có ý nghĩa gì đối với đầu tư mạo hiểm tiền điện tử? Điều quan trọng là phải tránh việc sàng lọc ngược lại những người sáng lập đã bị từ chối bởi các nhà đầu tư mạo hiểm không chuyên, đừng để đầu tư mạo hiểm tiền điện tử trở thành người tiếp nhận do không quen thuộc với các lĩnh vực liên quan. Một lượng lớn sàng lọc ngược lại xuất phát từ việc lựa chọn những người sáng lập tiền điện tử bản địa gần đây đã chuyển từ các lĩnh vực khác sang "liên quan đến tiền điện tử". Một sự thật tàn nhẫn là: nói chung, những người sáng lập trong lĩnh vực tiền điện tử thường là những người thất bại trong lĩnh vực Web2 (mặc dù 10% hàng đầu không như vậy).
Các tổ chức đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực tiền mã hóa từ lâu đã có một khu vực giá trị chất lượng, khám phá những nhà sáng lập tiềm năng ngoài mạng lưới Silicon Valley. Họ không có lý lịch nổi bật (như bằng cấp Stanford hoặc kinh nghiệm làm việc tại Stripe), cũng không giỏi trong việc thuyết phục các quỹ đầu tư mạo hiểm về dự án, nhưng họ hiểu sâu sắc tinh hoa của văn hóa tiền mã hóa, và biết cách tụ họp những cộng đồng trực tuyến đầy nhiệt huyết. Khi Hayden Adams bị sa thải từ vị trí kỹ sư cơ khí tại Siemens, động lực viết Uniswap của anh chỉ là để học ngôn ngữ lập trình Vyper; Stani Kulechov đã bắt tay vào việc tạo ra Aave (trước đây gọi là ETHLend) ngay trước khi tốt nghiệp bằng luật tại Phần Lan.
Các nhà sáng lập dự án liên quan đến tiền điện tử thành công sẽ tạo thành sự tương phản rõ ràng với các nhà sáng lập dự án bản địa tiền điện tử thành công. Không còn là những cao bồi tài chính vùng miền tây hoang dã, người hiểu sâu tâm lý của các nhà đầu cơ và có thể xây dựng sức hấp dẫn cá nhân xung quanh mạng lưới token của họ. Thay vào đó sẽ là những nhà sáng lập trưởng thành, tinh tế hơn, có tư duy kinh doanh, thường đến từ lĩnh vực liên quan đến tiền điện tử và có các chiến lược gia nhập thị trường độc đáo để đạt được sự bao phủ người dùng. Khi ngành công nghiệp tiền điện tử dần trưởng thành và phát triển ổn định, thế hệ nhà sáng lập thành công mới cũng sẽ xuất hiện.
Cuối cùng
Sự kiện ICO Telegram vào đầu năm 2018 đã minh họa rõ nét khoảng cách tư duy giữa các quỹ đầu tư mạo hiểm ở Silicon Valley và các quỹ đầu tư mạo hiểm gốc crypto. Các tổ chức như Kleiner Perkins, Benchmark, Sequoia Capital, Lightspeed Venture Partners, Redpoint Ventures đã lần lượt đầu tư, vì họ tin rằng Telegram có nền tảng người dùng và kênh phân phối để trở thành một nền tảng ứng dụng thống trị. Trong khi đó, gần như tất cả các quỹ đầu tư mạo hiểm gốc crypto đều chọn từ chối đầu tư.
Quan điểm ngược lại của tôi về ngành công nghiệp tiền mã hóa là: ứng dụng cho người tiêu dùng không thiếu. Thực tế, phần lớn các dự án cho người tiêu dùng hoàn toàn không thể nhận được sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, vì khả năng tạo ra doanh thu của chúng không ổn định. Những người khởi nghiệp trong loại dự án này không nên tìm kiếm đầu tư mạo hiểm, mà nên tự lực cánh sinh để đạt được lợi nhuận, tận dụng cơn sốt tiêu dùng hiện tại để kiếm tiền nhanh chóng. Cần phải nắm bắt cơ hội trong vài tháng này để hoàn thành việc tích lũy ban đầu trước khi xu hướng thay đổi.
Nubank tại Brazil chiếm ưu thế cạnh tranh không công bằng vì họ đã tiên phong trong lĩnh vực "công nghệ tài chính" khi khái niệm này chưa phổ biến. Quan trọng hơn, trong giai đoạn đầu, họ chỉ cần cạnh tranh với các ông lớn ngân hàng truyền thống ở Brazil, mà không phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các công ty khởi nghiệp công nghệ tài chính mới nổi. Do sự kiên nhẫn của người dân Brazil với các ngân hàng truyền thống đã đến giới hạn, sau khi sản phẩm được ra mắt, họ ngay lập tức chuyển sang Nubank, giúp doanh nghiệp này hiếm hoi đạt được chi phí thu hút khách hàng gần như bằng không và sự phù hợp hoàn hảo với thị trường sản phẩm.
Nếu bạn muốn xây dựng một ngân hàng số stablecoin hướng tới thị trường mới nổi, tại sao còn ở San Francisco hoặc New York? Bạn cần phải giao tiếp sâu sắc với người dùng địa phương. Thật ngạc nhiên, điều này đã trở thành tiêu chí hàng đầu để sàng lọc các dự án khởi nghiệp.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Vượt qua khoảng cách, các doanh nghiệp "mã hóa liên quan" sẽ thay thế các dự án "mã hóa bản địa" hướng đến mainstream.
Tác giả: Richard Chen
Biên dịch: Tim, PANews
Bây giờ là năm 2025, tiền điện tử đang trở thành chính thống. Đạo luật "GENIUS" đã chính thức được ký kết thành luật, chúng ta cuối cùng đã có một khuôn khổ quản lý rõ ràng cho stablecoin. Các tổ chức tài chính truyền thống đang dần chấp nhận tiền điện tử. Tiền điện tử đã chiến thắng!
Khi tiền điện tử vượt qua rào cản, xu hướng này có nghĩa là gì đối với các nhà đầu tư mạo hiểm sớm: Chúng tôi thấy các dự án liên quan đến tiền điện tử dần vượt qua các dự án gốc tiền điện tử. Các dự án "gốc tiền điện tử" đề cập đến các dự án được các chuyên gia tiền điện tử xây dựng cho lĩnh vực tiền điện tử; trong khi các dự án "liên quan đến tiền điện tử" đề cập đến việc ứng dụng công nghệ tiền điện tử từ các ngành công nghiệp chính khác. Đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến sự chuyển mình này trong suốt thời gian làm việc của mình, bài viết này hy vọng sẽ đi sâu vào khám phá những điểm khác biệt cốt lõi giữa việc xây dựng các dự án gốc tiền điện tử và các dự án liên quan đến tiền điện tử.
Xây dựng gốc cho tiền điện tử
Cho đến nay, các sản phẩm tiền điện tử thành công nhất gần như đều được thiết kế cho người dùng bản địa của tiền điện tử: Hyperliquid, Uniswap, Ethena, Aave, v.v. Giống như bất kỳ phong trào văn hóa ngách nào, công nghệ tiền điện tử vượt xa thời đại đến mức người dùng bình thường bên ngoài lĩnh vực tiền điện tử khó có thể "hiểu được tinh túy của nó", càng không thể trở thành những người dùng hoạt động hàng ngày nhiệt tình. Chỉ những người chơi bản địa tiền điện tử dày dạn kinh nghiệm trên chiến trường ngành nghề mới có đủ khả năng chịu đựng rủi ro, sẵn sàng dành thời gian thử nghiệm từng sản phẩm mới, sống sót qua các rủi ro như hacker tấn công, dự án bỏ trốn, v.v.
Quỹ đầu tư mạo hiểm truyền thống ở Silicon Valley từng từ chối đầu tư vào các dự án gốc tiền điện tử, vì họ cho rằng tổng thể thị trường hiệu quả quá nhỏ. Điều này không thể phủ nhận, khi đó lĩnh vực tiền điện tử thực sự đang ở giai đoạn rất sớm. Các ứng dụng trên chuỗi đếm trên đầu ngón tay, thuật ngữ DeFi chỉ ra đời vào tháng 10 năm 2018 trong một nhóm chat ở San Francisco. Nhưng bạn phải đặt cược niềm tin, cầu nguyện rằng có một đợt lợi nhuận vĩ mô đến, để giúp thị trường gốc tiền điện tử có sự bùng nổ về quy mô. Quả thật, với sự bùng nổ khai thác thanh khoản của mùa hè DeFi năm 2020 và chính sách lãi suất 0% trong năm 2021, thị trường gốc tiền điện tử đã có sự mở rộng theo cấp số nhân. Chỉ trong một khoảnh khắc, tất cả quỹ đầu tư mạo hiểm ở Silicon Valley đã đua nhau tham gia vào lĩnh vực tiền điện tử, họ liên tục hỏi tôi, cố gắng bù đắp cho khoảng trống nhận thức bốn năm mà họ đã bỏ lỡ.
Tính đến hiện tại, quy mô thị trường phục vụ tổng thể cho người dùng gốc tiền điện tử vẫn còn hạn chế so với thị trường phi tiền điện tử truyền thống. Tôi ước tính số lượng người dùng Twitter trong lĩnh vực tiền điện tử tối đa chỉ vài chục nghìn người. Do đó, nếu muốn đạt được doanh thu hàng năm tái diễn (ARR) ở mức chín con số (tương đương hàng trăm triệu đô la), doanh thu trung bình trên mỗi người dùng (ARPU) phải duy trì ở mức rất cao. Điều này dẫn đến kết luận quan trọng sau đây:
Dự án gốc mã hóa hoàn toàn được xây dựng cho các chuyên gia.
Mỗi sản phẩm gốc tiền mã hóa thành công đều tuân theo mô hình sử dụng của người dùng với phân bố quyền lực cực đoan. Tháng trước, 737 người dùng hàng đầu trên nền tảng OpenSea (chỉ chiếm 0.2%) đã đóng góp một nửa tổng khối lượng giao dịch; trong khi 196 người dùng hàng đầu trên nền tảng Polymarket (chỉ chiếm 0.06%) cũng hoàn thành 50% khối lượng giao dịch của nền tảng!
Là người sáng lập một dự án tiền điện tử, điều thực sự khiến bạn không ngủ được nên là cách giữ chân những người dùng cốt lõi hàng đầu, chứ không phải chỉ đơn thuần là theo đuổi sự gia tăng số lượng người dùng, điều này hoàn toàn trái ngược với quan điểm truyền thống của Silicon Valley về "số lượng người dùng hoạt động hàng ngày là tối thượng."
Giữ chân người dùng trong lĩnh vực tiền điện tử luôn là một thách thức. Người dùng hàng đầu thường chỉ quan tâm đến lợi nhuận và dễ bị thu hút bởi các cơ chế khuyến khích. Điều này khiến cho các đối thủ mới chỉ cần lôi kéo một vài người dùng cốt lõi, họ có thể dễ dàng xuất hiện và xâm chiếm thị phần của bạn, như cuộc cạnh tranh giữa Blur và OpenSea, cuộc chiến giữa Axiom và Photon, hay cuộc đua giữa LetsBonk và Pump.fun, v.v.
Nói ngắn gọn, so với Web2, các dự án tiền điện tử có tường thành nông hơn nhiều, thêm vào đó là tất cả mã nguồn mở, các dự án rất dễ bị phân nhánh, các dự án tiền điện tử bản địa thường chỉ tồn tại nhất thời, vòng đời hiếm khi vượt quá một chu kỳ thị trường, đôi khi thậm chí chỉ duy trì trong vài tháng. Những người sáng lập trở nên giàu có sau TGE thường lựa chọn "nằm phẳng" ẩn dật, và chuyển sang đầu tư thiên thần như một nghề phụ để nghỉ hưu.
Để giữ chân người dùng cốt lõi, cách duy nhất là liên tục thúc đẩy đổi mới sản phẩm và luôn đi trước một bước so với đối thủ cạnh tranh. Uniswap có thể đứng vững trong bảy năm cạnh tranh khốc liệt nhờ vào việc liên tục ra mắt các tính năng đột phá từ 0 đến 1, như tính năng thanh khoản tập trung V3, UniswapX, Unichain, và thiết kế móc V4, đều liên tục đáp ứng nhu cầu của người dùng cốt lõi. Điều này đặc biệt đáng khen ngợi, vì lĩnh vực sàn giao dịch phi tập trung mà nó khai thác được coi là một trong những lĩnh vực cạnh tranh khốc liệt nhất trong tất cả các thị trường đỏ.
Xây dựng liên quan đến tiền điện tử
Đã có rất nhiều nỗ lực ứng dụng công nghệ blockchain vào các thị trường thực tế rộng lớn hơn, chẳng hạn như quản lý chuỗi cung ứng hoặc thanh toán giữa các ngân hàng, nhưng đều thất bại do thời điểm chưa phù hợp. Các công ty trong danh sách Fortune 500 đã thử nghiệm công nghệ blockchain trong các phòng thí nghiệm đổi mới, nhưng không thực sự nghiêm túc đưa vào sản xuất quy mô lớn. Còn nhớ những câu nói phổ biến năm đó không? "Cần blockchain không cần Bitcoin", "công nghệ sổ cái phân tán" v.v.
Hiện tại, chúng ta thấy nhiều tổ chức truyền thống có thái độ hoàn toàn thay đổi đối với tiền điện tử. Các ngân hàng lớn và những doanh nghiệp khổng lồ lần lượt ra mắt đồng stablecoin của riêng họ, sự rõ ràng trong quản lý trong thời kỳ chính phủ Trump đã mở ra không gian chính sách cho sự chính thống hóa của tiền điện tử. Ngày nay, tiền điện tử không còn là một vùng hoang dã tài chính thiếu quy định.
Trong sự nghiệp của tôi, lần đầu tiên tôi bắt đầu thấy ngày càng nhiều dự án liên quan đến tiền điện tử thay vì các dự án gốc tiền điện tử. Điều này cũng có lý do chính đáng, vì trong vài năm tới, những trường hợp thành công lớn nhất rất có thể sẽ là các dự án liên quan đến tiền điện tử chứ không phải các dự án gốc tiền điện tử. Quy mô IPO đang mở rộng lên đến hàng chục tỷ đô la, trong khi quy mô TGE thường bị giới hạn trong hàng trăm triệu đến hàng tỷ đô la. Các ví dụ về dự án liên quan đến tiền điện tử bao gồm:
Công ty công nghệ tài chính sử dụng stablecoin để thanh toán xuyên biên giới
Công ty robot thu thập dữ liệu sử dụng DePIN để khuyến khích
Sử dụng zkTLS xác thực dữ liệu riêng tư của các công ty tiêu dùng
Quy luật chung ở đây là: Tiền điện tử chỉ là một đặc điểm, chứ không phải là sản phẩm chính nó.
Đối với những ngành nghề phụ thuộc nhiều vào công nghệ mã hóa, người dùng chuyên nghiệp vẫn rất quan trọng, nhưng xu hướng cực đoan của họ đã phần nào giảm bớt. Khi tiền điện tử chỉ tồn tại như một chức năng, chìa khóa thành công ít phụ thuộc vào công nghệ mã hóa mà nhiều hơn vào việc những người hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến mã hóa có hiểu biết sâu sắc hay không, có nắm rõ các yếu tố cốt lõi của ngành hay không. Ví dụ trong lĩnh vực công nghệ tài chính có thể thấy rõ điều này.
Trọng tâm của công nghệ tài chính nằm ở việc đạt được lợi ích kinh tế đơn vị tốt (chi phí thu hút người dùng / giá trị trọn đời của người dùng). Ngày nay, các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tài chính tiền điện tử mới nổi luôn phải đối mặt với nỗi sợ hãi, lo lắng rằng những gã khổng lồ công nghệ tài chính phi tiền điện tử lâu đời với cơ sở người dùng lớn hơn chỉ cần thêm tiền điện tử như một mô-đun chức năng sẽ dễ dàng nghiền nát họ, hoặc làm tăng chi phí thu hút khách hàng trong ngành khiến họ mất khả năng cạnh tranh. Khác với các dự án tiền điện tử thuần túy, những công ty khởi nghiệp này không thể duy trì hoạt động thông qua việc phát hành các mã thông báo được thị trường ưa chuộng.
Thật mỉa mai, lĩnh vực thanh toán tiền điện tử đã trở thành một con đường không ai quan tâm từ lâu, tôi đã nói như vậy trong bài phát biểu của mình tại hội nghị Permissionless năm 2023! Nhưng trước năm 2023 mới là thời kỳ vàng để thành lập các công ty công nghệ tài chính tiền điện tử, có thể chiếm ưu thế xây dựng mạng lưới phân phối. Giờ đây, với việc Stripe mua lại Bridge, các nhà sáng lập trong lĩnh vực gốc tiền điện tử đang chuyển từ DeFi sang lĩnh vực thanh toán, nhưng cuối cùng họ sẽ bị đánh bại bởi những nhân viên cũ của Revolut, những người đã quen thuộc với cách chơi công nghệ tài chính.
Khái niệm "liên quan đến tiền điện tử" có ý nghĩa gì đối với đầu tư mạo hiểm tiền điện tử? Điều quan trọng là phải tránh việc sàng lọc ngược lại những người sáng lập đã bị từ chối bởi các nhà đầu tư mạo hiểm không chuyên, đừng để đầu tư mạo hiểm tiền điện tử trở thành người tiếp nhận do không quen thuộc với các lĩnh vực liên quan. Một lượng lớn sàng lọc ngược lại xuất phát từ việc lựa chọn những người sáng lập tiền điện tử bản địa gần đây đã chuyển từ các lĩnh vực khác sang "liên quan đến tiền điện tử". Một sự thật tàn nhẫn là: nói chung, những người sáng lập trong lĩnh vực tiền điện tử thường là những người thất bại trong lĩnh vực Web2 (mặc dù 10% hàng đầu không như vậy).
Các tổ chức đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực tiền mã hóa từ lâu đã có một khu vực giá trị chất lượng, khám phá những nhà sáng lập tiềm năng ngoài mạng lưới Silicon Valley. Họ không có lý lịch nổi bật (như bằng cấp Stanford hoặc kinh nghiệm làm việc tại Stripe), cũng không giỏi trong việc thuyết phục các quỹ đầu tư mạo hiểm về dự án, nhưng họ hiểu sâu sắc tinh hoa của văn hóa tiền mã hóa, và biết cách tụ họp những cộng đồng trực tuyến đầy nhiệt huyết. Khi Hayden Adams bị sa thải từ vị trí kỹ sư cơ khí tại Siemens, động lực viết Uniswap của anh chỉ là để học ngôn ngữ lập trình Vyper; Stani Kulechov đã bắt tay vào việc tạo ra Aave (trước đây gọi là ETHLend) ngay trước khi tốt nghiệp bằng luật tại Phần Lan.
Các nhà sáng lập dự án liên quan đến tiền điện tử thành công sẽ tạo thành sự tương phản rõ ràng với các nhà sáng lập dự án bản địa tiền điện tử thành công. Không còn là những cao bồi tài chính vùng miền tây hoang dã, người hiểu sâu tâm lý của các nhà đầu cơ và có thể xây dựng sức hấp dẫn cá nhân xung quanh mạng lưới token của họ. Thay vào đó sẽ là những nhà sáng lập trưởng thành, tinh tế hơn, có tư duy kinh doanh, thường đến từ lĩnh vực liên quan đến tiền điện tử và có các chiến lược gia nhập thị trường độc đáo để đạt được sự bao phủ người dùng. Khi ngành công nghiệp tiền điện tử dần trưởng thành và phát triển ổn định, thế hệ nhà sáng lập thành công mới cũng sẽ xuất hiện.
Cuối cùng
Sự kiện ICO Telegram vào đầu năm 2018 đã minh họa rõ nét khoảng cách tư duy giữa các quỹ đầu tư mạo hiểm ở Silicon Valley và các quỹ đầu tư mạo hiểm gốc crypto. Các tổ chức như Kleiner Perkins, Benchmark, Sequoia Capital, Lightspeed Venture Partners, Redpoint Ventures đã lần lượt đầu tư, vì họ tin rằng Telegram có nền tảng người dùng và kênh phân phối để trở thành một nền tảng ứng dụng thống trị. Trong khi đó, gần như tất cả các quỹ đầu tư mạo hiểm gốc crypto đều chọn từ chối đầu tư.
Quan điểm ngược lại của tôi về ngành công nghiệp tiền mã hóa là: ứng dụng cho người tiêu dùng không thiếu. Thực tế, phần lớn các dự án cho người tiêu dùng hoàn toàn không thể nhận được sự hỗ trợ từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, vì khả năng tạo ra doanh thu của chúng không ổn định. Những người khởi nghiệp trong loại dự án này không nên tìm kiếm đầu tư mạo hiểm, mà nên tự lực cánh sinh để đạt được lợi nhuận, tận dụng cơn sốt tiêu dùng hiện tại để kiếm tiền nhanh chóng. Cần phải nắm bắt cơ hội trong vài tháng này để hoàn thành việc tích lũy ban đầu trước khi xu hướng thay đổi.
Nubank tại Brazil chiếm ưu thế cạnh tranh không công bằng vì họ đã tiên phong trong lĩnh vực "công nghệ tài chính" khi khái niệm này chưa phổ biến. Quan trọng hơn, trong giai đoạn đầu, họ chỉ cần cạnh tranh với các ông lớn ngân hàng truyền thống ở Brazil, mà không phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các công ty khởi nghiệp công nghệ tài chính mới nổi. Do sự kiên nhẫn của người dân Brazil với các ngân hàng truyền thống đã đến giới hạn, sau khi sản phẩm được ra mắt, họ ngay lập tức chuyển sang Nubank, giúp doanh nghiệp này hiếm hoi đạt được chi phí thu hút khách hàng gần như bằng không và sự phù hợp hoàn hảo với thị trường sản phẩm.
Nếu bạn muốn xây dựng một ngân hàng số stablecoin hướng tới thị trường mới nổi, tại sao còn ở San Francisco hoặc New York? Bạn cần phải giao tiếp sâu sắc với người dùng địa phương. Thật ngạc nhiên, điều này đã trở thành tiêu chí hàng đầu để sàng lọc các dự án khởi nghiệp.